“ARBERIA jone e shenjte dhe fati i Para’ardhesve tane pas vdekjes se hyjnorit GJERGJ KASTRIOTI (17.01.1468)”

“Kasapi i Arberise dhe anti-Shqiptari me i tmerrshem ne Histori “Sulltan Mehmeti i II-te fatih (1432-1481)” e ktheu Atdheun tone te praruar ne nje kasaphane qe e tejkalonte edhe Ferrin dantesk. Qytete te shkaterruara dhe keshtjella te rrafshuara. Kisha te bastisura dhe te djegura apo te kthyera ne Xhami. Fshatra te shpopulluara, vreshta dhe plantacione ku pritej cdo peme frutore. Masakra qe nuk kursenin askend. Mijera femije te grabitur si skllever dhe mijera vajza te perdhunuara masivisht etj.

Pra, krimineli sadist Sulltan Mehmeti i II-te fatih eshte edhe shkaktari i spastrimit te pare etnik ne zonat fushore dhe luginat pjellore te vendit tone. Pergjate fund.shek.XV-te filloi edhe vendosja perfundimtare e koloneve te urryer aziatike te cilet pushtuan qendrat urbane dhe rurale me te lulezuara te Arberise mesjetare. Arberit ndodheshin perpara dilemes ekzistenciale ku duhej qe te zgjidhnin njeren prej ketyre 4-alternativave.

1)- Konvertimin ne Islam, bindjen dhe nenshtrimin absolut perballe autoritetit te Sulltanit ne menyre qe ti shpetonin vdekjes se pashmangeshme. Por disa opurtuniste, jo te pakte ne numer, kaluan menjehere ne sherbim te osmaneve. Ata ndihmonin osmanet qe te masakronin Vellezerit e tyre ne kembim te benefiteve te caktuara.

2)- Nje pjese e madhe prejt Arberve qe sipas burimeve historike te kohes, ishin mbi 40.000-veta, u versulen deshperimisht drejt qyteteve bregdetare. Ata paguan cmime shume te majme perkundrejt sigurimit te nje lundrimi te sigurte mbi Adriatik nepermjet transportit me anije veneciane, raguziane & napolitane. Anijet i zbarkuan ne brigjet e gadishullit Apenin (Italia) dhe ne disa qytete te bregdetit dalmat (Kroaci).

3)- Ato qe nuk kishin asnje lloj mundesie apo shprese per tu larguar nga Atdheu i tyre i shkaterruar kishin vetem nje mundesi. Te luftonin me osmanet. Zgjodhen qe ta shohin vdekjen ne sy. Luftuan dhe vdiqen me shpate ne dore, gjate disa perleshjeve sporadike por katastrofale, perballe furise djallezore turke. Vete autoret osman te kohes flasin per mijera koka te prera apo gjymtyra Arbnoresh qe ekzekutohen pa meshire nga xhelatet e Sulltan Mehmetit te II-te fatih. Piramida me kufoma krijoheshin si male. Keto sulme u bene ne :

Diber
Elbasan
Tirane
Durres
Kruje
Kurbin
Mat
Lezhe
Zadrime
Shkoder etj.

4)- Pjesen me te ndritur te kesaj epoke kaq mizore e perfaqesojne vetem Malesoret trima e te pamposhtur. Sidomos nje pjese e madhe e Luftetareve veterane te Gardes Pretoriane te hyjnorit GJERGJ KASTRIOTI. Ata moren Familjet e tyre duke kerkuar strehime te sigurta ne malet e ashpra, pyjet e dendura dhe luginat e thella malore. Atu nga ku rezistuan si Luane te vertete perballe ekspeditave ndeshkimore te Perandorise Osmane. Disa te tjere migruan drejt jugut te Shqiperise dhe zemres se Epirit antik. Atje jetuan te lire per plot 330-vite ne Malesine krenare te Sulit, ku pas 3-shekujsh u martirizuan pjeserisht nga Shqiptari Ali Pashe Tepelena.

Shume prej Luftetareve te hyjnorit GJERGJ KASTRIOTI u vendosen edhe ne fshatrat e Himares dhe Laberise (Kaonia antike) pas vitit-1480. I vetmi Arbnor i madh, i cili refuzoi qendrimin ne Venecia ku ju ofruan shperblime te shumta, ishte Princi jone famemadh “LEKA i III-te DUKAGJINI (1410-1481)”. Ai se bashku me bashkeshorten e tij fisnike “Princesha Teodora Muzaka-Dukagjini” u rikthyen per tu qendruar prane Malesoreve besnike te Principates se Dukagjinit. LEKA jone i Madh luftoi dhe nderroi jete ne gjirin e atyre njerezve per te cilet ai sakrifikoi gjithcka.

Dielli rrezatues i Arberise se vjeter dhe te lavdishme, perendoi trishtueshem ne mbi 70% te territorit duke ju nenshtruar gjysemhenes osmane por rajone si: